Gerelateerd

Odensehuis: tussen diagnose en zorg

Cees van der Togt, bestuurder en adviseur in de ouderenzorg, is een van de initiatiefnemers en voorzitter van de stichting Odensehuis. In 2006 was hij in de Deense stad Odense, samen met anderen die in hun werk te maken hebben met dementiezorg. Daar bezochten zij een contact- en informatiecentrum voor mensen met dementie en hun dierbaren. Dat concept sprak hen zo aan dat het idee voor een vergelijkbaar inloopcentrum in Amsterdam ontstond. In 2007 heeft de initiatiefgroep de stichting Odensehuis in het leven geroepen. In november 2009 is het huis officieel geopend.

Eigen plek

Van der Togt: 'Veel mensen bij wie dementie wordt vastgesteld, komen nog lang niet in aanmerking voor professionele zorg. Tachtig procent van hen woont thuis met hun partner. Samen hebben zij veel goede jaren gehad en willen daar ook samen een mooi einde aan kunnen geven. Maar hun wereld stort in elkaar. In het Odensehuis kunnen zij terecht met hun vragen en behoeften. Dementerenden zijn straks de hele dag welkom in dit inloopcentrum, alleen of samen met hun partner, familie of vrienden (tijdens de groeifase zijn de openingstijden beperkter). Het laagdrempelige Odensehuis biedt informatie, contact met lotgenoten, perspectief, hulp bij het omgaan met de ziekte en de mogelijkheid om actief deel te blijven uitmaken van de samenleving.'

Vrije keuze

Het Odensehuis biedt geen vast programma voor activiteiten of ondersteuning. 'In het Odensehuis bepalen mensen zélf wat zij doen en met wie. Ze kunnen er terecht voor gezelligheid, maar ook voor serieuzere zaken. Bijvoorbeeld: de krant lezen, creatieve of sportieve activiteiten, samen de lunch bereiden en gebruiken, klussen, een lezing organiseren of bijwonen, informatie opzoeken in de bibliotheek of anderen helpen. Mensen geven aan dat het hun leven thuis veraangenaamt. En dat het fijn is om ergens terecht te kunnen zonder steeds te moeten uitleggen dat jij (of je dierbare) aan dementie lijdt.'

Zelf doen

Het Odensehuis is een vrijwilligersorganisatie. De bezoekers (aanwezig naar behoefte), participanten (structureel actief) en vrijwilligers (vrijblijvend actief) organiseren alles zelf. Van der Togt vertelt dat het Odensehuis inmiddels zo'n veertig tot vijftig participanten telt, enkele tientallen vrijwilligers en zo'n honderdvijftig bezoekers. Sommigen komen dagelijks, anderen wekelijks. Vanuit hun persoonlijke kennis en ervaringen helpen zij elkaar. Ook informeren zij professionals die het huis bezoeken - bijvoorbeeld huisartsen, maatschappelijk werkers of verpleegkundigen - over hun ervaringen. Er zijn dus geen verpleegkundigen of andere beroepskrachten in dienst bij het Odensehuis. Er is slechts één betaalde functie: de coördinator, die zo nodig ondersteuning en informatie biedt. Het Odensehuis functioneert als een 'verlenging van thuis', naast en met de professionele dementiezorg.

Pecunia

'Het Odensehuis werkt warm samen met de gemeente Amsterdam', vervolgt Van der Togt. 'Voor de ontwikkelingskosten hebben wij subsidie ontvangen van de gemeente en Agis Zorgverzekeringen. Corporatie Eigen Haard heeft een aantal extra dingen gerealiseerd en rekent een niet-commerciële huur. Verder heeft de stichting tien sponsors. Ook legaten zijn mogelijk. Voor koffie, thee en lunch vragen wij een eigen bijdrage. Momenteel onderzoeken wij de mogelijkheid om contributie te heffen van participanten. Wellicht biedt het pgb op termijn ook mogelijkheden, maar daarmee zijn wij terughoudend omdat wij onze vrijheid willen behouden. Het Odensehuis wil drie jaar vrij exploiteren om zijn bestaansrecht te bewijzen, in de verwachting dat de geldschieters daarna hun steun willen voortzetten.'

Inspiratiebron

Het Odensehuis begint voorzichtig navolging te krijgen in Nederland. De stichting - bestuur, adviesraad en comité van aanbeveling - heeft niet de ambitie het concept verder uit te rollen. Wel stelt zij haar kennis en ervaringen graag beschikbaar, bijvoorbeeld via presentaties, een film, een brochure en www.odensehuis.nl.

Horizon

De stichting is blij met het succes van het Odensehuis, maar vindt het pas 'af' als de continuïteit gewaarborgd is. 'Momenteel is de hele initiatiefgroep nog betrokken bij het Odensehuis. Uiteindelijk moeten de participanten zelf het bestuur gaan vormen; de eerste is inmiddels toegetreden. Ook de financiering blijft een aandachtspunt al is het Odensehuis wel drie keer goedkoper dan reguliere dagopvang. Verder kan de grote groei zorgelijk worden; té veel animo is ongewenst.' De komende jaren moet het concept zijn kracht bewijzen. Dat het idee op zich heel erg aanslaat, is duidelijk. Of, zoals een bezoeker het verwoordde: 'Dementie gun je niemand. Maar als mensen het hebben, gun je ze het Odensehuis.'

Het Odensehuis was één van de projecten die gepresenteerd zijn op de Project!mpulsbijeenkomsten in april 2010.

Meer informatie

• Het Odensehuis is gevestigd aan de Hygiëastraat 4 (bij het Olympiaplein), 1076 RM  Amsterdam. Kijk voor meer informatie en contactgegevens op www.odensehuis.nl.