Levensloopgeschikt bouwen: bouwen voor de toekomst

Sociaal en zakelijk

Een levensloopgeschikte woningvoorraad is goed voor mensen die nu of straks een functiebeperking hebben. Met levensloopgeschikte woningen nemen ook de flexibiliteit en waarde van het vastgoed toe. Daarmee dient levensloopgeschikt bouwen niet alleen een sociaal, maar ook een zakelijk belang. Deze webspecial is gericht op alle woningcorporaties en andere vastgoedpartijen die de bestaande en toekomstige woningvoorraad meer en beter levensloopgeschikt willen maken.

Meer dan 25 jaar ervaring

Al in 1984 begonnen woningcorporaties een experiment om woningen zo flexibel te bouwen en te verbouwen dat ze eenvoudig kunnen worden aangepast wanneer een bewoner een functiebeperking krijgt. Die flexibele benadering werd eerst 'aanpasbaar bouwen' genoemd; tegenwoordig wordt hiervoor de term 'levensloopgeschikt bouwen' gebruikt. De ontwikkelde eisen werden eerst opgenomen in het Handboek voor Toegankelijkheid. In 1997 werden enkele basiseisen opgenomen in het landelijk geldende Bouwbesluit. Daarnaast werden ook andere eisenpakketten voor nieuwbouw ontwikkeld, zoals het Politiekeurmerk Veilig Wonen en de Woonkwaliteitwijzer van VACpunt Wonen, de vroegere vrouwenadviescommissies. Ook NEN 1814 van het Nederlandse Normalisatie Instituut bevatte eisen voor de woningbouw.

Breed en compleet

De stapeling van eisenpakketten leidde soms tot tegenstrijdigheden en dat verminderde de toepasbaarheid. Op initiatief van woningcorporaties en consumentenorganisaties werden daarom de eisen voor het certificaat WoonKeur ontwikkeld, waarin de eisen uit de verschillende pakketten in hun onderlinge samenhang werden gerangschikt. Het certificaat WoonKeur Nieuwbouw werd daardoor het meeste brede en meest complete label voor het realiseren van nieuwe levensloopgeschikte woningen. Voor de bestaande woningvoorraad hebben corporaties en consumentenorganisaties eerst het Oppluslabel ontwikkeld, dat later de basis vormde voor het certificaat WoonKeur Bestaande Woningen.

Formeel en informeel

Naast de certificaten van WoonKeur voor bestaande en nieuwe woningen, ontwikkelden corporaties en andere organisaties in de loop van de tijd ook eigen eisenpakketten, zonder WoonKeurcertificering. Een belangrijke reden hiervoor was de wens voor grotere flexibiliteit bij de keuze van maatregelen. Het risico daarbij is echter dat maatregelen worden genomen die voor iedereen wat, maar voor niemand voldoende bieden. Overigens hebben alleen de eisen in het Bouwbesluit een formele, verplichtende status. Bij de overige eisenpakketten staat het opdrachtgevers vrij er al of niet gebruik van te maken.

Overzicht, inzicht, lessen en ervaringen

Op basis van onderzoek naar meer dan vijftien casussen en de ruime praktijkervaring in Nederland, heeft het Kenniscentrum met adviesbureau Quintis deze special samengesteld:

• een artikel met een overzicht van gehanteerde eisenpakketten in Nederland en de argumenten om ze te gebruiken of er van af te wijken: Levensloopgeschikt bouwen: met welk eisenpakket?
• een artikel met inzicht in de ervaringen, afwegingen, overwegingen en tips bij het realiseren van levensloopgeschikte woningen in de praktijk: Levensloopgeschikt bouwen: praktische overwegingen
• een dossier met lessen en ervaringen van zeventien good practices: gevarieerde beschrijvingen van situaties waarin partijen, verspreid over het land, nieuwbouw en bestaande levensloopgeschikte bouw hebben gerealiseerd. Daarbij zijn hoogbouw en laagbouw vertegenwoordigd evenals de toepassing van verschillende richtlijnen voor levensloopgeschikt bouwen.