Stadsveteranen, een onderzoek naar gelukkig oud worden in de stad
Bas Liesker en Meintje Delisse van architectenbureau Heren5 onderzochten stadsveteranen, ‘anticiperende senioren die in de stad wonen'. Deze senioren hebben de ambitie zelf te bepalen hoe ze oud willen worden. Wat zijn hun woonwensen en welke eisen stellen zij aan de buurt? Liesker en Delisse bundelden de uitkomsten van het onderzoek in een informatieve gids ‘Stadsveteranen, een onderzoek naar gelukkig oud worden in de stad'. Zij spraken met stadsveteranen en met deskundigen. Experts, zoals Jan Latten, hoogleraar sociale demografie aan de Universiteit van Amsterdam, Dort Spierings van de HAN Built Environment/Civil society lab en Yvon Hoogendijk van de Grijze Lente schreven een essay voor de gids.
Op tijd nadenken
Volgens Latten wonen in Amsterdam meer alleenstaanden dan in de rest van het land: 44% van de Amsterdamse 55-plussers is alleenwonend. Een steeds groter aantal stadsveteranen heeft geen kinderen en het aantal echtscheidingen neemt toe. Voor de groeiende groep alleenstaanden zijn vrienden en leeftijdgenoten van belang en een netwerk in de buurt. In Amsterdam wonen 95.000 65-plussers en in 2040 is dit aantal gestegen naar 160.000. De groep is divers, ook qua inkomen. Het enorme contrast zal doorwerken in de woonwensen. Yvon Hoogendijk wijst ook op de verschillen. ‘Ouderen kunnen niet over één kam worden geschoren. Het verschil in leeftijd binnen deze doelgroep is soms meer dan 30 jaar.’ Zij raadt senioren aan om op tijd na te denken over verhuizen. ‘Door zelf op tijd het heft in eigen hand te nemen, ben jij degene die bepaalt hoe de nieuwe woning eruit ziet: waar en met wie je gaat wonen in de derde woonfase van het leven.’ Volgens Hoogendijk is veiligheid een belangrijk aspect voor senioren.
Acht kansen om gelukkig oud te worden
Opvallende uitkomst uit het onderzoek is dat ouderen liever wandelen dan fietsen en dan niet de kortste route nemen. Brede stoepen, ruimte om elkaar en overzichtelijke oversteekplaatsen te passeren is wenselijk. ‘Het onderweg zijn is een tijdverdrijf geworden’, aldus Liesker en Delisse. Verder blijkt dat stadsveteranen waarde hechten aan culturele activiteiten en aan voldoende sportfaciliteiten. Liesker en Delisse zien acht kansen om gelukkig oud te kunnen worden in de stad:
- De stad wordt goed gebruikt door de stadveteraan, dus maak de stad goed beloopbar.
- Er is geen doelgroep actiever dan stadsveteranen, dus zorg voor goede culturele voorzieningen.
- Veiligheid is een ruimtelijke kans: stadsveteranen houden van hofjes.
- De kracht van de grijze buurteconomie: benut deze want stadveteranen zetten graag hun levenservaring in.
- Een gebouw met een aanleiding: zorg voor een plek die aanleiding geeft elkaar tegen te komen en contact te maken.
- Stadsveteranen wonen graag gemixt.
- Stadsveteranen wonen liever iets hoger.
- Een seniorenwoning kan klein, maar een senior wil wel ruimte om zich heen.
Dort Spierings vat in zijn essay in de gids de essentie van het onderzoek samen. ‘Zorg dat er genoeg te kiezen valt uit kleinschalige en grootschalige woonvormen, hou de groepsmix binnen zekere grenzen en zorg voor een gemeenschappelijke ruimte als essentiële motor voor de sociale cohesie.’
- Bestel de gids op de website van Heren 5 architecten
