Samen bouwen aan eerstelijns gezondheidcentra
09-01-2007
Op 5 oktober 2006 organiseerden de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG) en het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg een studiemiddag over betrokkenheid van corporaties bij de bouw van eerstelijns gezondheidscentra. Twee praktijkvoorbeelden werden gepresenteerd, Hart van Lombok in Utrecht en Zuiderkroon in de wijk Pendrecht, Rotterdam. De middag liet deelnemers, voor een groot deel afkomstig uit de eerstelijn, kennismaken met de plussen en minnen van een bouwproces samen met een woningcorporatie.

De corporatiekant van het verhaal werd belicht door Hilde van Xanten, senior-adviseur Wonen-Zorg bij woningcorporatie Mitros. Gezondheidscentrum-directeuren Herma Barnhoorn (Hart van Lombok) en Rob Hartings (Zuiderkroon) vertelden hun ervaringen bij de bouw van een nieuw gezondheidscentrum.
Vooral de situatie van Hart van Lombok was illustratief omdat daarbij de verhalen van de corporatie en het gezondheidscentrum naast elkaar werden gezet. Opvallend punt van verschil is dat de corporatie de leerervaringen opgedaan bij de bouw van het Hart van Lombok, vervolgens direct kan toepassen bij een nieuw project De Dame in Zuilen. Voor het gezondheidscentrum is vooral de oplossing van gemiste kansen van belang. Voor hen is een bouwproject meestal eenmalig.
De volgende leerervaringen werden gedeeld:
- De gehanteerde terminologie vraagt om uitleg. Het bouwproces is gesneden koek voor woningcorporaties maar zeker niet voor degenen die gaan participeren in het gezondheidscentrum. Vraag dus door op begrippen als 'kostendekkend' en 'rendementseisen'.
- In het verlengde daarvan is een bouwbegeleider voor de zorgpartijen hard nodig.
- Cultuurverschillen komen niet alleen tot uiting in begrippen maar ook in de wijze waarop het totstandkomingsproces wordt ingestoken. De corporatie steekt het voorbereidingsproces in als een onderhandelingsproces terwijl zorgorganisaties opereren vanuit inhoudelijke gedrevenheid.
- De zorgpartners moeten tijd inruimen om elkaar regelmatig te spreken. Dat is de enige manier waarop een dergelijk complex proces met vele partners tot een goed einde gebracht kan worden. Daarbij hoort ook dat er afspraken gemaakt worden over de wijze waarop conflicten worden aangepakt.
- Een nieuw gezondheidscentrum opzetten is financieel lastig. Er moet geïnvesteerd worden in het proces en in de samenwerking, nog voordat er een drager is (stichting) die kosten kan voorschieten. Soms wil de zorgverzekeraar daarin een rol spelen, maar dat staat lang niet altijd vast.
- De normvergoeding die zorgpartijen ontvangen voor huisvestingskosten dient de basis te zijn voor de huur- of koopprijs van het gezondheidscentrum. Daarbij is het wel van belang goed te kijken naar posten als bijvoorbeeld inrichting- en onderhoudskosten.
- De twee voorbeelden zijn beide voorbeelden uit de stad. In plattelandssituaties is de bekostiging een groter probleem. Daar kan getracht worden een gezondheidscentrum te combineren in een multifunctionele accommodatie om zo meer met elkaar te kunnen delen.
- Het samengaan in een gezondheidscentrum of zelfs nog breder in een multifunctionele accommodatie is maar ten dele een vraagstuk vanuit financiën. Vooral de complexe situaties die men bij de cliënt tegenkomt, vragen om een multidisciplinaire aanpak. Nabijheid van hulpverleners is dan cruciaal om makkelijk de verbinding te maken.
Deze eerste kennismaking die gezamenlijk georganiseerd werd door het Kenniscentrum en de LVG, viel in goede aarde en zal in 2007 een vervolg krijgen.
Lees ook het verslag dat verscheen in de nieuwsbrief van de LVG (pdf, 301 kB).
Lees meer over multifunctionele gebouwen op deze site.
Lees meer over de LVG
