S M

Hét informatiepunt voor professionals
op het gebied van wonen, welzijn en zorg

Tradities in de knel: zorgverwachting Turkse ouderen verandert

Traditionele verwachtingen van zorgbeelden zijn langzaam aan het veranderen. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Tradities in de knel; Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland’, waarmee Ibrahim Yerden op 12 april promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam. Oudere migranten ervaren langzamerhand hun eigen kracht. Zij merken dat het belangrijk is om na te denken over het ouder worden in Nederland.

Yerden onderzocht 30 families afkomstig van het platteland van Turkije. De mannen van deze gezinnen zijn tussen 1960 en 1973 als laag opgeleide gastarbeiders naar Nederland gekomen. Zij dachten na een paar jaar werken weer terug te keren. Na 1973 kwam de gezinshereniging in Nederland op gang. De gemeenschapsvorming nam toen sterk toe.

Bakim en yardim

De zorg voor ouderen is ingebed in het systeem van patrilineaire extended family. Binnen deze familie structuur zijn de mannen eindverantwoordelijk voor zorg. De uitvoering van de zorg berust bij vrouwen. Idealiter wonen ouders in bij de zoon en schoondochter. De zoon draagt dan de verantwoordelijkheid voor de zorg (bakim) van zijn ouders. De schoondochter (gelin) verleent de zorg. De hulp van overige kinderen en familieleden heet yardim en is meer vrijblijvend van karakter. Als ouderen verhuizen naar een zorgorganisatie omdat er onvoldoende bakim is, kan dit tot spanningen leiden binnen de familie en geroddel binnen de gemeenschap.

Deze traditionele ideaalbeelden van zorg en zorgverwachtingen veranderen, maar dat gaat niet van de ene op andere dag. Omstandigheden dwingen bijstellen van de beelden. Het samenwonen van ouders met kinderen is in Nederland moeilijk te realiseren door de krappe huizen. Ook wonen kinderen niet allemaal dichtbij.

Veel informele zorg

Oudere vrouwen blijken makkelijker de zorgverwachtingen en opvattingen bij te kunnen stellen. Zij ontvangen relatief veel yardim van de eigen uitwonende dochters als de traditionele bakim er niet is. Zij zien hoe druk kinderen het hebben met het eigen gezin en met werk. Professionele zorg past niet in het cultureel-normatieve kader dat familiezorg voorschrijft. Zorg door professionele organisaties wordt wel vaker als praktische oplossing gezien door de tweede generatie Turkse Nederlanders. De traditionele zorgplicht wordt minder vanzelfsprekend, maar informele zorg bij Turkse families is nog altijd groot. 

24-04-2013

Meer informatie

Stel een vraag


Yvonne Witter
Adviseur Kenniscentrum



Penny Senior
Adviseur Kenniscentrum

D E F