Overheidsbeleid

Zorgstelsel

Vanaf 1 januari 2007 is een nieuw stelsel voor langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning van kracht. Het kabinet maakt met de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), een strikt onderscheid tussen 'zorg' en 'maatschappelijke ondersteuning'. Zorg valt na invoering van de Wmo onder de AWBZ en behelst alleen nog de langdurige zorg voor chronisch zieken, gehandicapten, chronisch psychiatrische patiėnten en ouderen. Maatschappelijke ondersteuning valt straks onder de nieuwe Wmo en gaat over de ondersteuning en begeleiding die het mensen mogelijk moet maken om volwaardig aan de maatschappij deel te nemen. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wmo komt bij de gemeenten te liggen.

De belangrijkste reden voor de stelselherziening is om een einde te maken aan de onduidelijkheid voor de burger. Door een veelvoud aan loketten, bureaucratie en een onduidelijke rolverdeling tussen gemeente en het rijk is het voor de burger niet altijd duidelijk waar hij moet aankloppen voor hulp.

Daarnaast vindt het kabinet dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen functioneren. Daarvoor is het belangrijk dat de verschillende zorg- en ondersteuningsvoorzieningen samenhang vertonen en in de directe omgeving van mensen te krijgen zijn. Ook als er als gevolg van de vergrijzing meer mensen een beroep doen op zorg, moet de kwaliteit behouden blijven. De overheid moet dit streven zien te rijmen met oplossingen voor de sterk groeiende uitgaven in de zorg en een druk op de arbeidsmarkt in de zorgsector.

Een andere belangrijke reden voor de invoering van de wmo vormdeen de oplopende AWBZ-uitgaven. De uitgaven in de AWBZ zijn de laatste jaren sterk gegroeid. Om de groei te beheersen heeft het kabinet de AWBZ teruggebracht tot de kern. Daarnaast is ook de indicatiestelling aangescherpt en gecentraliseerd, de contracteerplicht van zorgkantoren afgeschaft, delen van de AWBZ zoals de huishoudelijke zorg en extramurale begeleiding zijn ondergebracht in een nieuwe wet; de Wet maatschappelijke ondersteuning

Meer informatie bij het thema Regelgeving en financiering.

Volkshuisvesting

In de volkshuisvesting is sprake van toenemende verwachtingen vanuit de overheid richting woningcorporaties inzake wonen en zorg. Waar de woningcorporaties zich eerst niet mochten wagen in het tussengebied wonen/zorg, worden zij aangespoord om zoveel mogelijk van hun maatschappelijk kapitaal te investeren in de sfeer van wonen en zorg. Steeds vaker sluiten gemeenten en corporaties prestatieafspraken af waarin ook de woningbouw voor senioren en levensloopgeschikt bouwen (levensloopbestendig bouwen) aan de orde komen.

De meeste corporaties zijn zeker bereid tot onrendabele investeringen in wonen en zorg, maar lopen wel tegen moeilijk in te schatten risico's op, die mede verband houden met de nog onvoltooide verbouwing van het AWBZ-stelsel en de nieuwe Wmo, waardoor hun zorgpartners nog niet ten volle als maatschappelijk ondernemer kunnen functioneren. Zie het thema Levensloopgeschikte woningen.

Zorginfrastructuur en zorgafhankelijke technologie

Met name de risico's bij het investeren in specifieke zorginfrastructuur en zorgafhankelijke technologie (domotica, ICT) zijn door de overheid erkend en beantwoord met een (bescheiden en tijdelijke) stimuleringsregeling. Om versnelling van de extramuralisering mogelijk te maken is behoefte aan een duurzame investeringsprikkel. Verder is het ruimtelijk beleid gericht op het aanmoedigen van gemeenten en provincies om meer ruimte toe te staan voor de bouw van woonzorgprojecten. Een nog niet ingevuld punt in het VROM-beleid is het opplussen van bestaande woningen tot levensloopgeschikte woningen, waarvoor een tijdelijke stimuleringsregeling heeft bestaan die niet voldoende succesvol is geweest.

Het financieel scheiden van wonen en zorg is steeds afgeremd door het zogenaamde boekwaardeprobleem. De wijze van bekostiging en de daarmee samenhangende financiėle verplichtingen laten een snelle vernieuwing van functioneel verouderd zorgvastgoed niet toe.

Boekwaardeprobleem en transformatieregeling

Zowel VWS als VROM beamen dat met een transformatieregeling het vastgoed in de zorg in een klap kan worden gedereguleerd, verzelfstandigd en geschrapt uit de AWBZ. Door het loskoppelen van vastgoedexploitatie en zorgexploitatie zouden alle zorgaanbieders in dezelfde uitgangssituatie komen, als zij tegen kostprijs zorg moeten gaan aanbieden. Tot op heden heden (begin 2005) is er nog geen concrete regeling. Wel kan in bepaalde gevallen via het College Sanering een oplossing worden bereikt, of door het schuiven met lokale grondposities.

Lees meer over onderzoek naar de boekwaardeproblematiek (pdf, 83 kb) en praktijkvoorbeelden transformatie verzorgingshuizen.


zoeken in 118 websites